Nơi động vật hoang dã không nằm ngoài thành phố… mà nằm ngay trong nó
Khi nghĩ đến động vật hoang dã, ta thường hình dung về những khu rừng xa xôi, cách biệt hoàn toàn với nhịp sống đô thị. Nhưng ở Mumbai – một trong những thành phố đông đúc và náo nhiệt nhất thế giới – báo hoa mai không chỉ sống cùng con người, mà còn sống rất thoải mái!
Nằm ngay giữa lòng thành phố, Công viên quốc gia Sanjay Gandhi (SGNP) rộng hơn 100 km² là “ngôi nhà xanh” của vô số loài động vật, nổi bật nhất là loài báo hoa mai – loài săn mồi đỉnh cao có mật độ cao nhất thế giới tại đây. Điều đặc biệt là, những con báo này không chịu ở yên trong rừng – chúng thường xuyên đi qua, thậm chí sống xen kẽ với các khu dân cư bao quanh công viên.
Trong khi thế giới loay hoay tìm giải pháp để tránh xung đột giữa người và thú hoang, thì Mumbai lại… chung sống với báo hoang mỗi ngày. Điều tưởng chừng như không tưởng này lại đang diễn ra nhờ vào sự hiểu biết, niềm tin văn hóa và tinh thần cộng đồng đáng kinh ngạc.
Báo hoang trong… sân sau: Làm sao để con người và thú dữ sống chung?
Tại SGNP, những con báo hoa mai sử dụng các công trình nhân tạo làm nơi nghỉ, săn mồi và thậm chí sinh sản. Chúng đi lại giữa công viên và các khu dân cư, có lúc được camera bắt gặp gần đường ray, chợ đêm, thậm chí trong sân trường học!
Dù từng có va chạm đau lòng giữa người và báo – bao gồm mất gia súc và vài vụ tấn công – nhưng thay vì tiêu diệt hay đẩy lùi, người dân và cơ quan chức năng đã chọn cách cùng nhau thích nghi. Nhiều giải pháp đã được áp dụng như:
Lắp đèn đường để ngăn báo tiếp cận khu dân cư vào ban đêm.
Xây chuồng gia súc chống thú ăn thịt.
Xử lý rác đúng cách để không thu hút con mồi của báo.
Tuyên truyền, giáo dục cộng đồng cách sống an toàn cạnh loài mèo lớn này.
Đặc biệt, cộng đồng bộ tộc Warli gần công viên còn tôn kính báo hoa mai như một vị thần bảo hộ – Waghoba. Họ tin rằng thần sẽ bảo vệ họ nếu họ sống đúng mực và tôn trọng thiên nhiên. Niềm tin này, cùng với kiến thức sinh thái truyền thống, đang góp phần tích cực vào việc giảm xung đột và bảo tồn loài báo.
Mumbai – thành phố có báo hoang, và cả hi vọng
Trong bối cảnh toàn cầu đang chứng kiến sự thu hẹp môi trường sống của động vật hoang dã, SGNP trở thành biểu tượng hiếm hoi cho sự chung sống hòa bình giữa con người và thiên nhiên hoang dã. Mumbai không chỉ giữ lại rừng giữa phố thị, mà còn giữ lại cả sự sống hoang dã trong trái tim của thành phố.
Câu chuyện về loài báo sống cạnh 17 triệu cư dân là bằng chứng sống động rằng chúng ta có thể cùng tồn tại, miễn là có sự hiểu biết, tôn trọng và những giải pháp đúng đắn. Nếu Mumbai làm được, liệu những thành phố khác trên thế giới có thể học hỏi?
