Hàng loạt các nước dính ‘đòn’ thuế quan mới của Mỹ, sao Nga thoát khe cửa hẹp?

Nga đã bất ngờ thoát khỏi danh sách 180 quốc gia bị Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế quan đối ứng trong kế hoạch quy mô lớn được công bố vào ngày 2/4/2025. Trong khi nhiều đồng minh của Mỹ và các quốc gia khác, bao gồm cả Ukraine đang chìm trong chiến sự, phải đối mặt với các mức thuế trả đũa từ 10% trở lên, Nga lại được “miễn trừ”. Lý do đằng sau sự vắng mặt này khiến không ít người tò mò, và Nhà Trắng đã nhanh chóng đưa ra lời giải thích.

Theo một quan chức Nhà Trắng phát biểu sau thông báo của ông Trump tại Vườn Hồng, Nga không bị áp thuế vì thương mại giữa Mỹ và nước này “về cơ bản đã bằng 0” do các lệnh trừng phạt liên quan đến cuộc chiến Ukraine. Các biện pháp trừng phạt khắc nghiệt từ thời chính quyền Tổng thống Joe Biden đã đánh mạnh vào nền kinh tế Nga, nhắm vào các lĩnh vực then chốt như năng lượng, tài chính, quốc phòng và công nghệ. Các ngân hàng lớn của Nga bị loại khỏi hệ thống tài chính toàn cầu, tài sản của giới tài phiệt bị phong tỏa, và kiểm soát xuất khẩu đã cắt đứt nguồn cung công nghệ quan trọng. Kết quả là, Mỹ không còn nhập khẩu dầu thô từ Nga kể từ tháng 4/2022, theo dữ liệu từ Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ.
Trong khi đó, các quốc gia khác như Iran và Syria dù cũng chịu cấm vận nặng nề vẫn bị áp thêm thuế đối ứng lần lượt 10% và 40%. Belarus, Cuba, và Triều Tiên, những nước đang bị Mỹ trừng phạt, lại được miễn thuế tương tự Nga. Điều này cho thấy chính sách thuế mới của ông Trump không nhằm trực tiếp vào các quốc gia đã bị cô lập kinh tế, mà tập trung vào những nước vẫn duy trì giao thương đáng kể với Mỹ.
Thay vì thuế quan trực tiếp, Mỹ và các đồng minh đang gia tăng áp lực lên Nga bằng cách nhắm vào các quốc gia thứ ba. Ông Trump gần đây cảnh báo sẽ áp “thuế thứ cấp” từ 25% đến 50% lên những nước mua dầu, khí đốt hay uranium từ Nga nếu Moscow không đồng ý ngừng bắn ở Ukraine.

Vậy tại sao Nga không bị áp thuế trực tiếp?​

Câu trả lời nằm ở thực tế các lệnh trừng phạt hiện tại đã đủ sức làm tê liệt quan hệ thương mại Mỹ-Nga. Thay vì “đánh” vào một đối thủ đã bị cô lập, chính quyền Trump dường như muốn dùng thuế quan để gây áp lực gián tiếp, buộc Nga phải nhượng bộ trong cuộc xung đột Ukraine thông qua việc làm suy yếu mạng lưới kinh tế toàn cầu của nước này. Trong bối cảnh Liên minh châu Âu gọi các biện pháp trừng phạt chống Nga là “to lớn và chưa từng có”, việc miễn thuế cho Nga có thể chỉ là một nước cờ chiến lược, mở đường cho những đòn đánh tinh vi hơn trong tương lai.
#mỹápthuếviệtnam